Ciri-Ciri Pluralisme Agama
Suara Pusat Islam Universiti Putra Malaysia
25 Mac 2011
Terdapat dua perkara penting yang perlu kita ketahui apabila membincangkan persoalan pluralisme. Pertama pluralisme dalam pengajian etnik dan kedua pluralisme dalam konteks agama. Pluralisme dalam konteks agama atau pluralisme agama adalah fahaman yang sangat merbahaya dan menjadi fokus perbincangan kita pada hari ini. Manakala pluralisme dalam pengajian hubungan etnik adalah perbahasan berkaitan kepelbagaian dalam masyarakat. Sebelum kita pergi lebih jauh, eloklah kita bincangkan dahulu pluralisme dalam pengajian etnik atau pengajian hubungan etnik. Pluralisme dalam konteks ini adalah suatu keadaan masyarakat berbilang bangsa atau kemajmukan masyarakat. Disiplin ilmu pluralisme dalam hubungan etnik mencakupi sebab-sebab berlaku kemajmukan, ciri-ciri kemajmukan, asal-usul bangsa, polisi dan dasar berkaitan etnik dan implikasi daripada kemajmukan. Pluralisme dalam konteks ini juga menimbulkan persoalan-persoalan kenegaraan di dunia dan sering mengundang berbagai penyelesaian. Akibat daripada kemaraan globalisasi, masyarakat berbilang kaum menjadi semakin rencam dari segi budaya dan heterogeneous. Keadaan juga menjadi semakin kusut dengan berlakunya migrasi dan pembangunan. Dilema bagi setiap negara ialah sama ada kepelbagaian etnik dikekalkan atau pendekatan-pendekatan menangani kepelbagaian etnik dilakukan pengubahsuaian. Terdapat juga pendapat yang menyatakan bahawa kepelbagaian atau pluralisme etnik merupakan satu keunikan dan kekuatan bagi sesebuah negara. Terdapat juga kerajaan di dunia yang menghargai kepelbagaian agama, persaingan antara etnik dan berusaha menyelesaikan masalah-masalah berkaitan hubungan etnik. Semua ini termasuk dalam perbahasan mengenai pluralisme dalam hubungan etnik.
Kita beralih pula kepada pluralisme agama. Isu pluralisme agama menimbulkan fenomena baru dalam pemikiran Islam. Ia mencetuskan pelbagai kontroversi dalam dunia Islam dan antarabangsa serta menggugat akidah umat Islam. Di antara ciri pluralisme agama ialah:
1. Ia mempunyai satu gerakan yang terancang yang berlindung di bawah gerakan-gerakan seperti global ethics, human rights dan interfaith dialogue atau dialogue of faith dan civilizational dialogue.
2. Ia mempunyai jaringan luas hampir di seluruh dunia termasuklah Malaysia dan telah lama berakar umbi di Indonesia.
3. Ideologi dan fahaman pluralisme agama merupakan suatu serangan mental dan penjajahan pemikiran yang berbahaya terhadap Islam serta penganutnya. Ia dilakukan secara halus untuk mengelirukan pemikiran umat Islam atas nama rasional, toleransi dan perpaduan.
4. Ia mempunyai elemen-elemen fahaman Islam Liberal, sekularisme, rasionalisme, penolakan terhadap autoriti keagamaan, longgar dalam perbahasan mengenai hakikat kebenaran sesuatu agama dan sentiasa cuba menyamaratakan ajaran-ajaran agama yang berbagai.
5. Ia mempromosi nilai-nilai barat dengan berselindung di sebalik slogan dan penekanan kepada terminologi universal values, good values, shared-values, positive values, noble values dan istilah-istilah yang lunak didengari.
6. Ia menanamkan bibit kekeliruan dan ketidakpastian dengan menggunakan moto yang kelihatan baik dan muluk seperti “One God Different Ways”, “Unity in Diversity”, dan lain-lain lagi.
7. Ia memisahkan nilai daripada agama dengan menyatakan nilai sejagat atau universal mengatasi kebaikan nilai agama dan ini menidakkan peranan agama dalam kehidupan seseorang.
8. Apabila fahaman ini menyatakan nilai-nilai yang diterima majoriti itu adalah suatu kebaikan, maka ia sebenarnya menolak autoriti agama, kesahihan agama dan keabsahan agama.
9. Ia memperjuangkan kebebasan mengeluarkan pendapat dalam beragama kononnya setiap orang berhak untuk memberikan pandangan walaupun pandangan itu sebenarnya bertentangan dengan agama atau pandangan itu boleh menyakiti penganut-penganut agama lain.
10. Metodologi yang digunakan mereka iaitu relativisme iaitu dengan menyatakan bahawa kebenaran adalah relatif dan tidak boleh didakwa mana-mana pihak, yang bertujuan kononnya memberi kebebasan yang mutlak dalam mengeluarkan pendapat dalam agama masing-masing. Jika kebenaran adalah relatif, maka agama juga bermakna bukanlah sesuatu yang benar dan tidak mutlak.
11. Pluralisme agama lebih cenderung meletakkan neraca akal melebihi neraca agama kerana akal dianggap sebagai berautonomi dan mampu memikirkan segala-galanya.
Sebagai orang Islam, kita perlu berhati-hati, berwaspada dan berawas dengan gerakan fahaman pluralisme agama kerana matlamat akhir gerakan ini ialah menghapuskan semua agama. Apabila nilai akal diletakkan diletakkan lebih tinggi daripada agama, maka agama tidak lagi mempunyai sebarang signifikan dan peranan. Apa yang penting ialah kita perlu berpegang teguh dengan agama Allah agar kita tidak terpesong. Allah s.w.t telah berfirman dalam surah al-An’am, ayat 153 yang berbunyi: “Dan bahawa sesungguhnya inilah jalan-Ku (agama Islam) yang betul lurus, maka hendaklah kamu menurutinya, dan janganlah kamu menurut jalan-jalan (yang lain dari Islam), kerana jalan-jalan itu mencerai-beraikan kamu dari jalan Allah. Dengan demikian itulah Allah perintahkan kamu supaya bertaqwa.”